Sayın Üyemiz,
Uluslararası Denizcilik Örgütü (International Maritime Organization-IMO) tarafından yayımlanan güncel gelişmeler, haberler ve duyurular derlenerek bilgilendirme amacıyla aşağıda sunulmaktadır.

1. Fransa, Yasa Dışı Denizcilik Faaliyetleriyle Mücadelede “Cidde Değişikliği”ni İmzaladı
Fransa, Batı Hint Okyanusu ve Aden Körfezi’nde korsanlık, gemilere yönelik silahlı soygun ve diğer yasa dışı denizcilik faaliyetleriyle mücadeleye yönelik bölgesel bir çerçeve olan Djibouti Code of Conduct – Jeddah Amendment (DCoC-JA) metnini imzalayarak girişime katılan 19’uncu İmza Devleti oldu. İmza belgesi, Fransa’nın IMO nezdindeki Daimi Temsilcisi Büyükelçi Marine de Carné de Trécesson de Coëtlogon tarafından IMO Dış Hukuk ve Dış İlişkiler Bölümü Direktörü Dorota Lost-Sieminska’ya sunuldu. Bu katılım, bölgesel deniz güvenliğini güçlendirmek, bilgi paylaşımını artırmak ve gemi-liman güvenliği ile insan kaçakçılığına karşı kapasite geliştirme faaliyetlerini destekleme yönünde önemli bir adım olarak değerlendiriliyor.
Cidde Değişikliği, 2009’da korsanlıkla mücadele amacıyla kabul edilen Djibouti Code of Conduct temel alınarak 2017’de genişletilmiş; kapsamını IUU balıkçılık, silah ve uyuşturucu kaçakçılığı, yasa dışı vahşi hayat ticareti, ham petrol hırsızlığı, insan kaçakçılığı ve toksik atıkların yasa dışı boşaltımı gibi alanlara genişleten bir bölgesel güvenlik mimarisi oluşturmuştur. IMO, DCoC-JA uygulamalarının güçlendirilmesi için İmza Devletleri, ortak kuruluşlar ve bağışçı ülkelerle birlikte teknik yardım ve kapasite geliştirme desteği sağlamayı sürdürmektedir. Bu kapsamda İmza Devletleri, ulusal deniz güvenliği komiteleri, risk değerlendirme kayıtları ve IMO’nun “whole-of-government approach” yaklaşımı doğrultusunda geliştirilen ulusal stratejiler üzerinden koordineli şekilde çalışmaktadır.
İmza Devletleri, 12-14 Kasım tarihlerinde Mauritius’ta düzenlenecek 8. Yüksek Düzey Toplantı kapsamında deniz suçlarının önlenmesi, bilgi paylaşımı ile denizde operasyonel koordinasyon ve iş birliği konularını ele alacaklardır. Genişletilmiş DCoC-JA’ya katılan 19 ülke şunlardır: Bahreyn, Komorlar, Cibuti, Etiyopya, Fransa, Ürdün, Kenya, Madagaskar, Maldivler, Mauritius, Mozambik, Umman, Suudi Arabistan, Seyşeller, Somali, Güney Afrika, Birleşik Arap Emirlikleri, Tanzanya Birleşik Cumhuriyeti ve Yemen. (Kaynak: IMO Web Sitesi)

2. Seyşeller, Bölgesel Deniz Güvenliği Tatbikatlarıyla Operasyonel Hazırlığını Güçlendiriyor
Seyşeller, ulusal denizcilik idareleri ve ilgili kurumların katılımıyla gerçekleştirdiği beş günlük eğitim programı kapsamında, deniz alanında ortaya çıkabilecek güvenlik tehditlerine karşı operasyonel hazırlığını önemli ölçüde artırdı. 3–7 Kasım 2025 tarihlerinde Victoria’da düzenlenen “Ulusal Tatbikatlar ve Eğitimler Atölyesi”, Seychelles Maritime Safety Authority (SMSA) ev sahipliğinde ve ilgili kamu otoritelerinin katılımıyla gerçekleştirildi. Atölyeye ulaştırma, dışişleri, ulusal bilgi paylaşım koordinasyon merkezi, deniz polisi, liman idaresi, sahil güvenlik ve balıkçılık otoritesi gibi kritik kurumların temsilcilerinden oluşan 20 kişilik bir uzman heyeti katıldı. Açılışta konuşan SMSA İcra Kurulu Başkanı Kaptan Daniel Adam, liman tesisleri güvenlik planlarının sadece hazırlanmasının değil, düzenli olarak test edilmesinin deniz güvenliği açısından hayati öneme sahip olduğunu vurguladı.
Program boyunca katılımcılar, APEC Deniz Güvenliği Tatbikat ve Eğitimler El Kitabı temel alınarak deniz güvenliği tatbikatlarının planlanması, uygulanması ve değerlendirilmesine yönelik kapsamlı bir eğitim aldı. Bu çalışmalar, ulusal denizcilik idarelerinin kriz durumlarında koordinasyon kapasitesini güçlendirmeyi, liman tesislerinin Güvenlik Seviyesi değişimlerine daha etkin uyum sağlamasını ve ulusal deniz güvenliği çerçevesinin uluslararası standartlarla uyumunu artırmayı hedefledi. Söz konusu faaliyet, Hint Okyanusu’nun batısında deniz güvenliğini ve kurumsal dayanıklılığı güçlendirmeye yönelik bölgesel çalışmaların ayrılmaz bir parçası olup, Afrika Entegre Denizcilik Stratejisi 2050 ile uyumlu olarak yürütülmektedir. Etkinlik, IMO tarafından Avrupa Birliği finansmanı ile yürütülen "Liman Güvenliği ve Seyir Güvenliği Projesi" kapsamında organize edilmiştir. (Kaynak: IMO Web Sitesi)

3. Batı Afrika’da Deniz Ortamında Dispersan Kullanımı Çalıştayı Gerçekleştirildi
Batı Afrika bölgesindeki kıyıdaş devletler, gemi kaynaklı petrol kirliliği olaylarında denizde dispersan kullanımına ilişkin operasyonel uyum, sınır ötesi koordinasyon ve müdahale kapasitesinin güçlendirilmesi amacıyla 28–31 Ekim tarihlerinde Dakar’da bir araya geldi. Kabo Verde, Gine-Bissau, Gine, Gambiya, Moritanya ve Senegal’den yetkili kurum temsilcileri ile sektör paydaşlarından toplam 31 katılımcı, artan deniz ticareti ve petrol taşımacılığı faaliyetlerinin bölgesel ölçekte oluşturduğu kirlilik risklerini değerlendirerek ulusal politika uyumlaştırması ve ortak müdahale yaklaşımlarına yönelik görüş alışverişinde bulundu. Bölgenin aynı deniz alanını paylaşması ve sınır aşan kirlilik tehdidinin giderek artması, dispersan uygulamalarına ilişkin tutarlı ve çevresel açıdan güvenli yöntemlerin belirlenmesini gerekli kılmaktadır.
Çalıştay kapsamında, Kasım 2024’teki önceki bölgesel toplantıda sunulan öneriler doğrultusunda, dispersan uygulamalarına ilişkin ulusal rehberlerin uyumlaştırılması, bölgesel yardım mekanizmalarının oluşturulması ve müdahale sırasında operasyonel koordinasyonun geliştirilmesi konularında ilk adım atıldı. Katılımcılar, OPRC 1990 Sözleşmesi ile Abidjan Sözleşmesi çerçevesinde, petrol kirliliğine hazırlık, müdahale ve iş birliği süreçlerinde uyumlu hareket etme ve 2026 yılı içerisinde ortak bir bölgesel yardım taslağı hazırlama taahhüdünde bulundu. Bu yaklaşım, özellikle kıyı şeridinin korunması, çevresel zararın azaltılması ve müdahalede doğru tekniklerin uygulanması açısından önem taşıyor.
Etkinlik, Uluslararası Denizcilik Örgütü’nün Entegre Teknik İş Birliği Programı (ITCP) kapsamında, Batı, Orta ve Güney Afrika için yürütülen GI WACAF girişimi çerçevesinde düzenlendi ve IMO’nun Afrika’daki Küçük Ada Devletleri (SIDS) ile En Az Gelişmiş Ülkeler’e (LDC) yönelik kapasite geliştirme desteğinin bir parçasını oluşturdu. Katılımcılara, denizde petrol kirliliğine müdahalede dispersan kullanımının çevresel etkileri, operasyonel gereklilikleri ve koordineli bir müdahale zincirindeki rolü hakkında bilgi sağlayan IMO “Dispersan Kullanım Rehberi” referans kaynak olarak sunuldu. (Kaynak: IMO Web Sitesi)

4. Vietnam, Denizcilikte Karbonsuzlaşma İçin Ulusal Eylem Planı Hazırlıklarını Başlatıyor
Vietnam, denizcilik sektöründe karbonsuzlaşmayı hızlandırmak amacıyla bir Ulusal Eylem Planı (UEP) geliştirme sürecini başlatmaktadır. Bu süreç, “SMART-C GHG Projesi” aracılığıyla desteklenmektedir. Başlangıç çalıştayı 23-24 Ekim tarihleri arasında Vietnam’ın başkenti Hanoi’de gerçekleştirilmiş olup, ülkedeki denizcilik sektörünün 2023 IMO GHG Stratejisi ile uyumlu hâle gelmesi için kilit ulusal paydaşları bir araya getirmiştir. SMART-C GHG Projesi, IMO tarafından yürütülmekte ve Kore Cumhuriyeti Okyanuslar ve Balıkçılık Bakanlığı tarafından fonlanmaktadır. Proje etkinliği, Vietnam Maritime Administration (VIMAWA) ev sahipliğinde gerçekleştirilmiş ve teknik katkılar için World Maritime University (WMU) ile işbirliği yapılmıştır. Açılış konuşmasında VIMAWA Müdür Yardımcısı Sayın Hoang Hong Giang, daha güçlü ulusal veri toplama sistemlerine, kurumlararası koordinasyonun artırılmasına ve politikaların 2023 IMO GHG Stratejisi ile tutarlı hâle getirilmesine vurgu yapmıştır.
Çalıştay oturumlarında UEP çerçeveleri, sera gazı (GHG) veri toplama metodolojileri ve küresel hedeflerle politikaların uyumu ele alınmıştır. WMU Denizcilik Araştırmaları Direktörü Prof. Aykut İ. Ölçer, emisyon verilerinin yönetimi ve UEP hazırlanması hususunda en iyi uygulamaları yönetmiştir. Bu özel oturumlar kapsamında VIMAWA, Vietnam Register, liman idareleri, gemi işletmeleri ve eğitim kurumları temsilcileri yer almış; mevcut uygulamalar incelenmiş, veri açıkları belirlenmiş ve düzenleyici zorluklar müzakere edilmiştir. Çalıştay, Vietnam’ın düşük ve sıfır karbonlu deniz taşımacılığına geçişini yönlendirecek stratejik bir araç olarak UEP’yi ilerletme yönünde ortak bir taahhütle sona ermiştir. Katılımcılar, SMART-C GHG Projesi kapsamında öncelikli eylemleri ve kapasite geliştirme ihtiyaçlarını tanımlamıştır. İlerleyen süreçte IMO ve VIMAWA, teknik değerlendirmeler ve taslak politika önlemlerinin hazırlanması aşamalarında işbirliğini sürdüreceklerdir; bu sayede UEP’nin etkin ve sürdürülebilir şekilde uygulanması desteklenecektir. (Kaynak: IMO Web Sitesi)

Bilgilerinize arz ve rica ederim.

Saygılarımla,

                                                                                                         Saygılarımla,

                                                                                                          İsmet SALİHOĞLU
                                                                                                          Genel Sekreter